Τελικά μήπως υπάρχει κάποια αόρατη επιστημονική/ερευνητική
ομάδα που να κάνει μακροπρόθεσμες προβλέψεις για τον καιρό; Ποιά η σύνδεσή της
με το μαντείο των Δελφών; Ποιά η σχέση της με τους παραδοσιακούς μερομηνάδες
και ποιο είναι το ποσοστό επιτυχίας της;
Το ανέκδοτο, έχει (περίπου) ως εξής:
-Ω μεγάλε μάγε, πες μας, πώς θα είναι ο χειμώνας που
έρχεται; Ο μάγος σκέφτεται λίγη ώρα και απαντά:
- Χμμμμμμ… Παιδιά μου, ένα έχω μόνο να σας πω. Ο χειμώνας
φέτος θα είναι βαρύς. Κόψτε ξύλα… Έφυγαν λοιπόν οι Ινδιάνοι κι αρχίζουν να
κόβουν ξύλα. Μετά από μια εβδομάδα, ξαναπάνε στο μάγο και ρωτάνε:
-Ω μεγάλε μάγε, πες μας, τι καιρό θα κάνει φέτος το χειμώνα;
-Χμμμμμ… Παιδιά ο χειμώνας φέτος θα είναι πολύ βαρύς. Κόψτε
πολλά ξύλα.
Φεύγουν λοιπόν οι Ινδιάνοι από το μάγο κι αρχίζουν να κόβουν
κι άλλα ξύλα. Οι Ινδιάνοι έκοβαν ξύλα κάθε μέρα, αλλά συνέχιζαν και να
επισκέπτονται τον μάγο.
-Ω μεγάλε μάγε, πες μας, θα είναι βαρύς ο χειμώνας φέτος;
-Ρε παιδιά, τα είπαμε χίλιες φορές, λέει ο μάγος. Ο χειμώνας
φέτος θα είναι πάρα πολύ βαρύς. Κόψτε ξύλα.
-Μα καλέ μας μάγε, μας λες να κόψουμε ξύλα τόσο καιρό. Είσαι
σίγουρος;
-Μα τι λέτε τώρα; Με αμφισβητείτε; ρωτάει θυμωμένος ο μάγος.
Είμαι πάρα πολύ σίγουρος. Κόψτε ξύλα. Οι Ινδιάνοι έφυγαν ήρεμοι, αφού είδαν
τόσο σίγουρο το μάγο.
O μάγος όμως, μπήκε σε σκέψεις. Μήπως κάνω κάποιοι λάθος για
τον χειμώνα; Αποφάσισε λοιπόν να πάει στη διπλανή πόλη, για να ρωτήσει τους
μετεωρολόγους για τον καιρό, ώστε να σιγουρευτεί και αυτός.
-Ρε επιστήμονες, ποιές είναι οι προβλέψεις σας για τον
ερχόμενο χειμώνα; Ρωτάει ο μάγος.
-Γέρο, φύγε να σωθείς, του λένε. Περιμένουμε φέτος πάρα –
πάρα πολύ βαρύ χειμώνα.
-Κύριοι, με τρομάζετε, τους λέει ο μάγος. Είστε σίγουροι;
-Βεβαιότατα. Περιμένουμε τον πιο βαρύ χειμώνα των τελευταίων
50 τουλάχιστον ετών!
-Πωπω, δύσκολα τα πράγματα, σκέφτηκε ο μάγος. Και πώς είστε
τόσο σίγουροι ρε παιδιά;
-Τι λες, ρε φίλε. Δεν βλέπεις τους Ινδιάνους; Έχουν κόψει
όλο το βουνό!
Τις τελευταίες ημέρες, έχει κυκλοφορήσει μία είδηση, η οποία
έχει κάνει το γύρο του διαδικτύου η οποία τιτλοφορείται ως εξής: «Έρχεται ο
βαρύτερος χειμώνας της τελευταίας 10ετίας», με τον υπότιτλο ότι «αναμένονται
χαμηλές θερμοκρασίες και πολλά χιόνια σε όλη τη χώρα».
Με τη σειρά της, αυτή η δημοσίευση κάνεις πολλούς γνωστούς
να αναρωτιούνται: «Διάβασα ένα δημοσίευμα στο τάδε site, blog, κ.α.,το οποίο
γράφει για επερχόμενο βαρύ χειμώνα. Τελικά ισχύουν όλα αυτά; «Δεν θα μπορούσαμε
να δώσουμε διαφορετική απάντηση από την ακόλουθη παροιμία: «Όπου ακούς πολλά
κεράσια κράτα και μικρό καλάθι».
Για να μην παρεξηγηθούμε λοιπόν, τα «κεράσια» δεν είναι ο
επερχόμενος βαρύς χειμώνας. Τα κεράσια πρόκειται για την ίδια την είδηση, η
οποία αναμεταδόθηκε με τη μέθοδο του copy – paste από τη μία ιστοσελίδα στην
άλλη και έκανε το γύρο του internet πολλές φορές τις τελευταίες ημέρες. Οι
περισσότερες εξ αυτών, δεν μπήκαν καν στον κόπο να αναφέρουν κάποια πηγή,
ωστόσο, με τη βοήθεια των μηχανών αναζήτησης και τη φιλοτιμία μόνο μερικών εξ
αυτών να το πράξουν, μπορούμε να καταλήξουμε με σχετική ασφάλεια στο γεγονός
ότι η αρχική δημοσίευση έγινε από την ιστοσελίδα εφημερίδας ευρείας
κυκλοφορίας.
Δυστυχώς, όσο έγκυρη κι αν θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς τη
συγκεκριμένη εφημερίδα, άλλο τόσο αναξιόπιστο θα πρέπει να θεωρηθεί το
συγκεκριμένο δημοσίευμα. Ο λόγος είναι διότι παραλείπεται η πηγή των όσων
γράφει. Θα μπορούσαν λοιπόν όλα αυτά να είναι στη φαντασία του συντάκτη και
όπως όλα δείχνουν, πράγματι είναι. Δεν υπάρχει πουθενά και σε καμία ιστοσελίδα
επίσημου οργανισμού ή φορέα, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, τέτοια
ανακοίνωση.
Εάν βάλει κανείς λέξεις-κλειδιά όπως «βαρύτερος χειμώνας»
και άλλα συναφή σε μία μηχανή αναζήτησης, τότε θα βρει πολλά δημοσιεύματα τα
οποία βγαίνουν στο φως περίπου αυτήν την περίοδο (δηλαδή το διάστημα μεταξύ
Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου) και μιλούν για βαρύτερους χειμώνες, της δεκαετίας,
της εκατονταετίας κ.ο.κ.
Ο λόγος ύπαρξης τέτοιων δημοσιευμάτων, είναι προφανής: Όλοι
γνωρίζουμε πως ο καιρός δεν μπορεί να ελεγχθεί (και κατά την κρίση μας, κάθε
απόπειρα ελέγχου του σε ευρεία έκταση θα καταλήξει σε αποτυχία), ενώ ταυτόχρονα
επηρεάζει σημαντικά την αγορά ενέργειας, πλήθος άλλων οικονομικών
δραστηριοτήτων, τις ζωές όλων μας και την καθημερινότητά μας. Οποιαδήποτε
είδηση αφορά τον καιρό λοιπόν, είναι σημαντική και έλκει τις επισκέψεις.
Εφόσον η επισκεψιμότητα είναι το ζητούμενο, τότε ο καιρός
είναι ένα εύκολο θέμα που πετυχαίνει τον στόχο του. Είναι ίσως το ασφαλέστερο
άρθρο που θα μπορούσε να γραφτεί διότι απλούστατα θα επαληθευτεί σε
μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Σε περίπτωση αποτυχίας, μόνο ο ένας στους 100
θα θυμάται ποιος το είπε, ενώ σε περίπτωση επιτυχίας, αυτός που δημοσίευσε την
πρόβλεψη, μπορεί στη συνέχεια να καυχηθεί για την επιτυχία του.
Τελικά, τι θα γίνει φέτος τον χειμώνα;
Η απάντηση είναι μία (και καθόλου ελκυστική): Κανείς δεν
ξέρει, ίσως ούτε και ο ίδιος ο… καιρός! Θα πρέπει να γνωρίζουμε όλοι πως, οι
μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις του καιρού βρίσκονται ακόμη σε πειραματικό στάδιο, με
ποσοστό επαλήθευσής τους, στο 50-60%. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό ποσοστό, το
οποίο είναι οριακά υψηλότερο από μία απλή… μαντεψιά, ή το στρίψιμο ενός
κέρματος! Κανείς δεν μπορεί να βασιστεί σε τέτοιες προβλέψεις και σίγουρα,
κανένας φορέας δεν διατείνεται ότι έχει καταφέρει υψηλότερα ποσοστά.
Πέρα από αυτό όμως, επειδή όλες οι προβλέψεις βασίζονται σε
σενάρια καθώς μιλάμε για χαοτικά συστήματα (όπως είναι ο καιρός και γενικότερα
η βιόσφαιρα του πλανήτη μας), εξαιρετικά έμπειροι μετεωρολόγοι-προγνώστες,
διατυπώνουν κατά καιρούς κάποιες ερμηνείες των αποτελεσμάτων τέτοιων
(πειραματικών) μοντέλων και προσπαθούν να περιγράψουν με λίγα λόγια και με
τρόπο καθαρά ποιοτικό (όχι ποσοτικό), ποια θα είναι η συνηθέστερη πορεία των
συστημάτων τους επόμενους 3 μήνες και τί τύπο καιρού είναι πιθανότερο να δώσει
σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Προς το παρόν όμως, δεν έχει πέσει στην
αντίληψή μας τέτοια πρόγνωση.
Δυστυχώς, αυτό που ζημιώνεται τελικά είναι ένα: Το κύρος της
επιστήμης της Μετεωρολογίας. Μεταξύ όλων των άλλων επιστημών (με την εξαίρεση
της Σεισμολογίας), δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως πρόκειται για καθαρή
κακοποίησή της. Για να είμαστε περισσότερο ακριβείς, αυτό που κακοποιείται δεν
είναι η ίδια η επιστήμη, η οποία εξελίσσεται ταχύτητα ακολουθώντας τους κανόνες
της επιστημονικής έρευνας. Αυτό που κακοποιείται είναι η σχέση της με την
κοινωνία.
Τέτοια δημοσιεύματα αυξάνουν σε υπέρμετρο βαθμό την κοινωνική
απαίτηση για μακροχρόνιες έγκυρες προβλέψεις (ενώ προς το παρόν δεν υπάρχει
τέτοια δυνατότητα) και ταυτόχρονα δημιουργούν ή ενισχύουν μια αντίληψη ότι το
επάγγελμα του μετεωρολόγου είναι περίπου σαν αυτό του αστρολόγου: Όλοι θέλουν
να γνωρίζουν τι λέει, αλλά κανείς στο τέλος δεν πιστεύει τα λεγόμενά του (ακόμη
κι αν είναι τεκμηριωμένα).
Κλείνοντας λοιπόν, ίσως θα πρέπει να υπενθυμίσουμε, ότι η
μεγαλύτερη προσφορά της επιστήμης στην κοινωνία είναι η δυνατότητα αξιόπιστης
και λεπτομερούς πρόγνωσης του καιρού έως και 5 ημέρες, καθώς και τα άλματα που
έχουν τα τελευταία χρόνια πραγματοποιηθεί προς την κατεύθυνση της κατανόησης
των διεργασιών που πραγματοποιούνται μέσα στην ατμόσφαιρα αλλά και της
κατανόησης των σχέσεων των καιρικών συνθηκών μεταξύ διαφορετικών περιοχών του
πλανήτη.
Ακόμη περισσότερο δε, η επιστήμη της ατμόσφαιρας προσφέρει
τα μέγιστα στην κατανόηση των κλιματικών αλλαγών και των κινδύνων που πλέον
αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα εξαιτίας της αξιοσημείωτης αύξησης της μέσης
θερμοκρασίας του πλανήτη μας τα τελευταία χρόνια. Αυτά είναι ζητήματα που θα
έπρεπε να τραβήξουν περισσότερο την προσοχή μας.
Από την άλλη πλευρά, μπορεί ο αναγνώστης να προστατευθεί από
τη φαντασία των αρθρογράφων: Καλό θα είναι, οτιδήποτε κι αν διαβάζει, να
ελέγχει την πηγή και αυτό αφορά την προσωπική του ευθύνη. Στην περίπτωση
μάλιστα του πρόσφατου δημοσιεύματος, δεν θα μπορούσε καν να το χαρακτηρίσει
κανείς ως «ευφάνταστο» το πόνημα του συγκεκριμένου αρθρογράφου.
Όπως προκύπτει από μία σύντομη έρευνα, είναι κατά ένα μεγάλο
ποσοστό του, το ίδιο με το περσινό (μόνο κάποιες ημερομηνίες άλλαξαν). Ίσως
φέτος ο καιρός λυπηθεί αυτήν την αόρατη επιστημονική ομάδα που δημοσιεύει τις
τόσο άστοχες προβλέψεις τα τελευταία χρόνια (ο τελευταίος ψυχρός χειμώνας ήταν
αυτός του 2011-2012) και ήρθε τελικά η σειρά για μια περισσότερο «εύστοχη»
φέτος… Ποιος ξέρει!
Διαχειριστής του ιστοχώρου «http://cyclogenesis.gr/»
1. Η αποκάλυψη της φάρσας από τον μετεωρολόγο Παναγιώτη
Γιαννόπουλο: http://meteorologiko.blogspot.gr/2014/11/blog-post_4.html
2. Διάψευση του Αρ. Μπαρτζώκα περί ψυχρού χειμώνα:
http://vimanews.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=7778%3A———–10&catid=19%3Anow&Itemid=66
http://www.defence-point.gr/news/?p=115709
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Οι διαχειριστές του ιστολογίου δε φέρουν ευθύνη για σχόλια των αναγνωστών.
Σεμνα και ταπεινα παρακαλω και στη μητρική σας γλώσσα για να μεταφράζονται